حساب ارزی چیست؟

حساب ارزی یکی از انواع حساب های بانکی است که در آن می‌ توان ارزهای خارجی را در بانک نگهداری کرد. به عبارتی دیگر، حساب ارزی به فرد این امکان را می‌ دهد تا ارزهای خارجی را در بانک داشته باشد و از آنها برای تراکنش ‌های بین‌المللی و معاملات با ارزهای دیگر استفاده کند.

از اهمیت حساب ارزی می توان به نگهداری ارزهای مختلفی مانند دلار آمریکا، یورو، پوند استرلینگ و سایر ارزها اشاره کرد. این نوع حساب‌ به فرد این امکان را می‌ دهد تا در بازار جهانی ارز، سرمایه‌ گذاری کند، تجارت بین‌المللی داشته باشد، ارزها را جهت سفرهای خارجی استفاده کرده و همچنین از نرخ ارز برای معاملات مختلف بهره‌برداری کند. همینطور افراد برای دریافت ارز سهمیه ای به این حساب نیاز خواهند داشت.

به دلیل اهمیت این موضوع، در این مقاله به موضوعاتی از قبیل ماهیت حساب ارزی، شرایط و نحوه افتتاح آن به صورت غیرحضوری و حضوری، میزان سود حساب ارزی و مزایا و معایب آن اشاره خواهد شد.

حساب ارزی چیست؟

کمی قبل تر به سوال “حساب ارزی چیست؟” پاسخ داده شد. ضرورت حساب ارزی در این است که به فرد اجازه می‌ دهد تا ارزهای خارجی را در بانک نگهداری و از آن برای تراکنش ‌های بین‌ المللی و معاملات با ارزهای دیگر استفاده کند. به نوعی باید گفت که برای دریافت ارز سهمیه ای و ارز مسافرتی نیاز به حساب ارزی می باشد.

در ایران، برای دریافت ارز سهمیه ‌ای، ضروری است که یک حساب ارزی در بانک مورد نظر مانند بانک ملت یا بانک پارسیان افتتاح شده باشد. دولت ایران به منظور کنترل جریان ارز خارجی، سیاست‌ هایی را اجرا کرده است و  ارائه سهمیه ارزی به شهروندان یکی از همین موارد است. طبیعی است که برای گرفتن سهمیه ارزی، ابتدا باید حساب مخصوص به آن، یعنی حساب ارزی، افتتاح شود. مراحل افتتاح حساب ارزی بسیار ساده است. در ادامه مقاله به این مورد پرداخته خواهد شد.

داشتن حساب ارزی، به افراد این امکان را می‌ دهد تا به صورت قانونی ارز دریافت کنند و از آن در موارد مورد نیاز خود مانند سرمایه گذاری یا مسافرت استفاده کنند. همچنین، با داشتن حساب ارزی می ‌توان مبادله ارز را به صورت آسانتر و مطمئن ‌تر انجام داد.

بعد از افتتاح حساب ارزی، فرد می ‌تواند سهمیه ارزی مخصوص خود را دریافت کند. لازم به ذکر است که مقدار و نوع ارز سهمیه ‌ای و شرایط دریافت آن توسط دولت تعیین می ‌شود و ممکن است در طی سال ها، متغیر باشد.

با داشتن حساب بانکی ارزی، می‌ توان ارزهای مختلفی را در حساب بانکی نگهداری کرد. معمولاً بانک ها ارزهای پرکاربرد مانند دلار آمریکا (USD)، یورو (EUR)، پوند استرلینگ (GBP)، فرانک سوئیس (CHF) و یوان چین (CNY) را در حساب بانکی ارزی قبول می ‌کنند. 

البته، بسته به بانک مورد نظر، ارزهای دیگری مانند دلار کانادا (CAD)، دلار استرالیا (AUD)، دلار نیوزیلند (NZD) و ارزهای دیگر نیز ممکن است در حساب بانکی ارزی فرد، قابل نگهداری باشند. بعضی بانک‌ ها امکان نگهداری ارزهای نادر و خاص را نیز در حساب بانکی ارزی فراهم می کنند، اما لیست ارزهای موجود بسته به سیاست هر بانک و محدودیت‌ های قانونی کشور می ‌تواند متفاوت باشد. 

باید توجه داشت که در هنگام انتخاب حساب بانکی ارزی، هزینه ‌های مربوط به باز کردن حساب، هزینه تبدیل ارز و هزینه سایر خدمات بانکی مرتبط با ارزها ممکن است متفاوت باشد. بهترین راه برای کسب اطلاعات دقیق درباره قابلیت‌ ها و خدمات بانکی مرتبط با حساب ارزی، مراجعه به بانک ‌ها و مؤسسات مالی مختلف و گرفتن راهنمایی و مشاوره از این مراکز می باشد.

شرایط افتتاح حساب ارزی

شرایط افتتاح حساب ارزی نسبت به افتتاح بقیه انواع سپرده بانکی کمی متفاوت تر است. طبق اطلاعات بانک مرکزی، تمامی بانک ‌های دولتی و خصوصی، توانایی افتتاح حساب ارزی برای درخواست ‌کنندگان را دارند. افراد می توانند با دارا بودن یک سری شرایط، بدون نیاز به دریافت هرگونه سرمایه اولیه ای، حساب ارزی خود را در بانک مورد نظر خود، افتتاح کنند. بنابراین، برای افتتاح حساب ارزی، نیازی به داشتن موجودی اولیه در حساب بانکی برای حساب‌ های پس‌انداز و قرض الحسنه وجود ندارد.

متقاضیان باید حساب خرید ارز سهمیه‌ای خود را حداقل به مدت ۶ ماه باز بگذارند و حداقل موجودی لازم برای استمرار حساب ارزی، ۱۰۰ دلار یا یورو برای حساب قرض الحسنه و ۱۰۰۰ دلار یا یورو برای سپرده مدت دار اعلام شده است.

افتتاح حساب ارزی برای اتباع خارجی نیز ممکن است. با توجه به قوانین و مقررات بانک مرکزی، افرادی که ملیت ایرانی ندارند می ‌توانند با ارائه مدارک و اسناد معتبر مانند پاسپورت معتبر یا سند اقامت دائم یا موقت، اقدام به افتتاح حساب ارزی در بانک‌ های مورد نظر خود نمایند. 

همچنین هر فرد اجازه دارد تنها برای یکی از ارزهای خارجی حساب بانکی باز کند. به عنوان مثال، امکان واریز دلار به حساب ارزی ‌ای که برای یورو افتتاح شده نیست. مدارک مورد نیاز برای افتتاح حساب بانکی ارزی به شرکت و مشتری حقیقی ممکن است متفاوت باشد. در ادامه مدارک مورد نیاز برای هر دسته آورده شده است:

اشخاص حقیقی:

کپی و اصل شناسنامه همراه با اصل کارت ملی (جدید).
تکمیل فرم مربوط به افتتاح حساب و قبول شرایط نام برده شده برای حساب سپرده ارزی.
کپی و اصل سند محل اقامت.
تأمین حداقل موجودی ارزی برای افتتاح حساب.
عدم وجود سابقه بد (چک برگشتی و بدهی بانکی) در سیستم بانکی کشور.

اشخاص حقوقی:

مدارک هویتی صاحبان امضای مجاز شرکت طبق اساسنامه و آخرین آگهی منتشر شده در روزنامه رسمی.
مدارک هویتی شرکت یا موسسه شامل شرکت‌نامه، اساسنامه، روزنامه رسمی، آگهی تأسیس اولیه، صورتجلسه مجمع عمومی مبنی بر آخرین تغییرات.
تعهد مبتنی بر درست بودن اطلاعات آخرین مدارک ارسال شده و اطلاعات مربوط به شرکت و همچنین اعلام کتبی هرنوع تغییری به محض وقوع در اساسنامه.
مدارک شناسایی و نامه نماینده شرکت به صورت رسمی برای افتتاح حساب.
تکمیل قرارداد مرتبط با افتتاح حساب و قبول شرایط حساب سپرده ارزی.

افراد با داشتن مدارک بالا می توانند به راحتی حساب ارزی خود را باز کنند. لازم به ذکر است که برای افتتاح حساب بانکی، مدارک شما باید کامل باشد. همچنین یک فرد نمی تواند با یک کد ملی، صاحب دو حساب ارزی باشد.

افتتاح حساب ارزی آنلاین

امکان افتتاح حساب ارزی آنلاین در بعضی از بانک های ایران امکان پذیر است. بانک ملی یکی از معدود بانک هایی می باشد که به منظور کاهش مراجعه حضوری متقاضیان به شعب بانکی، امکان افتتاح حساب ارزی انلاین را در کمتر از ۲ دقیقه برای کاربران امکان پذیر کرده است. 

برای افتتاح حساب ارزی بانک ملی به صورت آنلاین، ابتدا باید وارد سایت بام ملی به نشانه my.bmi.ir شد. برای سهولت مراحل افتتاح حساب ارزی به صورت غیر حضوری پیشنهاد می شود از اپلیکیشن بام که برای اندروید و آی او اس طراحی شده استفاده شود.

هنگامی که شخص وارد برنامه بام شده است در قدم اول، با صفحه ای مشابه تصویر بالا رو به رو می شود. اگر از قبل در سامانه بام، ثبت نام شده انجام شده باشد روی گزینه ورود به بام باید کلیک شود. در غیر این صورت فرد باید روی گزینه اول، یعنی ثبت نام در بام کلیک کند.

پس از ورود به پنل کاربری در نوار بالا انگشت خود را از راست به چپ کشیده و روی گزینه افتتاح حساب کلیک کرده. لازم به ذکر است که افراد می توانند از طریق اپلیکیشن بام به خدمات دیگر بانک ملی دسترسی پیدا کنند.

در صفحه بعد، به فرد دو گزینه انتخابی معرفی می شود. اگر شخص قصد افتتاح حساب ریالی داشته باشد روی گزینه حساب ریالی و اگر قصد افتتاح حساب ارزی داشته باشد، باید روی گزینه حساب ارزی کلیک کرده و بسته به نوع ارزی که در نظر دارد، مرحله سوم افتتاح حساب خود را به پیش ببرد و روی گزینه ادامه کلیک کند.

در مرحله بعد، باید شهر مورد نظر و شعبه بانکی که قرار است در آن حساب باز شود را انتخاب کرده و وارد مرحله نهایی کردن حساب شد. پیشنهاد می شود که در اکثر مواقع نزدیک ترین شعبه بانکی مورد نظر به محل سکونت فرد، مورد انتخابی او باشد.

در نهایت مراحل ثبت حساب ارزی فرد با کلیک بر روی گزینه تایید (در صورت صحیح بودن اطلاعات) انجام شده و متقاضی می تواند از خدمات حساب ارزی مانند برداشت یا واریز وجه استفاده کرده و تمامی اقدامات مالی جهت واریز یا برداشت سرمایه را به صورت آنلاین انجام دهد.

بالاترین سود حساب ارزی

با توجه به ابلاغیه اخیر بانک مرکزی، بانک ‌ها به عنوان عامل از سوی بانک مرکزی، برای سپرده ‌های دلاری، سود ۴ درصدی به مدت یک سال، برای حساب ارزی یورو، سود ۳ درصدی و برای حساب ارزی درهم، سود ۲ درصدی را پرداخت خواهند کرد. در صورت تمایل مشتری، با موافقت بانک مرکزی، دوره سپرده ‌گذاری یک ساله تمدید خواهد شد و سود ارزی ماهانه به حساب مشتری واریز خواهد شد. در حال حاضر بالاترین سود حساب ارزی، مربوط به حساب ارزی دلاری می باشد.

بانک مرکزی تضمین کرده است که در صورت سپرده‌ گذاری ارز به صورت کاغذی، این بانک موظف است در زمان سررسید، مبلغ سپرده و سود مربوطه را به صورت ارزی به سپرده ‌گذار بازپرداخت کند. با این حال، تنها تعداد محدودی از بانک‌ ها (بانک‌ های دولتی و خصوصی) به این ابلاغیه عمل می‌ کنند.

برخی از بانک‌ ها عنوانی با نام بالاترین سود اعلام می‌ کنند که با سود اعلام شده توسط بانک مرکزی تفاوت دارد و یا برخی از بانک‌ ها تضمینی برای بازپرداخت سپرده ارزی به مشتری نمی دهند. در ادامه، در ادامه به چگونگی پرداخت سود در برخی بانک ها پرداخته شده است : 

بانک ملت: برای افتتاح حساب ارزی در این بانک به ازای هر هزار دلار و هزار یورو، سود دو درصد با تضمین بازپرداخت ارزی برای متقاضی در نظر گرفته شده. بانک ملت در حال حاضر به دلیل محبوبیت بسیار زیاد از طرف کاربران و مشتریان خود، به نوعی بهترین بانک برای افتتاح حساب ارزی می باشد.

بانک پارسیان: برای سپرده‌ های دلاری و یورویی در بانک پارسیان، حساب ارزی، بدون کف مقدار سپرده و همراه با بهره سالانه ۴ درصد با تضمین بازپرداخت ارزی ارائه می شود. بانک پارسیان بالاترین سود سپرده بانکی ارزی با تضمین بازپرداخت ارزی را ارائه می دهد.

بانک پاسارگاد: به ازای باز کردن حساب ارزی در این بانک، در دوره ۳ ماهه سود ۱ درصد، در دوره ۶ ماهه سود ۳ درصد و در دوره یکساله تا ۵.۵ درصد سود ارزی پرداخت می‌ شود (بدون ضمانت بازپرادخت). کف سپرده ‌گذاری ارزی در این بانک ۲۶۰۰ دلار و ۲۰۰۰ یورو است.

بانک سپه: بانک سپه برای سپرده ‌گذاری ارزی با مقدار حداقل ۱۰,۰۰۰ دلار و ۱۰,۰۰۰ یورو، سود سالانه حداقل ۲۵ صدم درصد را پرداخت می‌ کند که نسبت به دیگر بانک ها سود بسیار کمتری به حساب می آید.

سقف برداشت از حساب ارزی

با توجه به ابلاغیه اخیر، «هادی خانی» معاون وزیر اقتصاد و دبیر شورای ‌عالی مقابله و پیشگیری از جرایم پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم، سقف مجاز برای برداشت وجه نقدی ارزی از حساب ارزی اشخاص حقیقی و حقوقی توسط ارائه‌ دهندگان خدمات ارزی، طبق ماده ۱۴ الحاقی قانون مبارزه با پول ‌شویی و تبصره ۲ ماده ۱۱۴ آیین ‌نامه اجرایی آن، توسط بانک مرکزی تعیین خواهد شد.

او افزود که: “این تصمیم به منظور رفع موانع پیشروی نظام بانکی در ارائه خدمات و رضایت ارباب‌رجوع اتخاذ شده است. با توجه به ماده ۱۴ الحاقی قانون مبارزه با پول‌ شویی و تبصره ۲ ماده ۱۱۴ آیین ‌نامه اجرایی آن، سقف مجاز برای میزان وجه نقد ارزی که ارائه‌ دهندگان خدمات به ارباب‌ رجوع به صورت دوره ‌ای و با توجه به شرایط توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین و اعلام خواهد شد.

طبق آخرین اطلاعات در دسترس، امکان برداشت اسکناس دلار از این حساب پس از خرید و واریز ارز به حساب معین شده، پس از پنج روز کاری امکان ‌پذیر خواهد بود. لازم به ذکر است که میزان ارز دولتی قابل دریافت محدودیت ‌هایی دارد و در خصوص سقف برداشت از حساب ارزی، خرید ارز در سال ۱۴۰۲ برای هر نفر، تا سقف ۲۰۰۰ یورو یا معادل آن برای ارز های دیگر خرید ارز تایید شده است. 

مزایا و معایب حساب ارزی

مزایا و معایب حساب ارزی یکی از مهم ترین موضوعاتی است که اهمیت دانستن آن قبل از انجام هرگونه اقدامی جهت افتتاح حساب ارزی بسیار واجب است. حساب بانکی ارزی دارای مزایای متعددی است که شامل موارد زیر است:

حفاظت از دارایی‌ های ارزی: با داشتن حساب بانکی ارزی، امکان نگهداری دارایی‌ های ارزی خود در یک محیط امن و قابل اعتماد فراهم می‌ شود. به عنوان مثال، فرد می‌ تواند پس از تبدیل ارز های خارجی به حساب بانکی ارزی، از طریق سپرده ‌های ارزی به آن مبلغ دسترسی داشته باشد و نسبت به تغییرات ناخواسته ارز، از ایمنی بیشتری برخوردار شود.

آسانی در معاملات بین‌المللی: حساب بانکی ارزی به فرد امکان می‌دهد تا به راحتی و بدون مواجهه با محدودیت‌ ها و مشکلات مربوط به تبدیل ارز، در معاملات بین‌المللی شرکت کند. این امر می ‌تواند برای تجار و کسب و کارهایی که با مشتریان و تامین کنندگان خارجی همکاری می ‌کنند، بسیار مفید و موثر باشد.

سهولت در تبدیل ارز: ذخیره ارز در حساب بانکی ارزی به متقاضی این امکان را می‌ دهد که به راحتی و در زمان مناسب، ارزهای خارجی خود را به ارز محلی تبدیل کند. این سهولت در تبدیل ارز می ‌تواند در مواقعی که نیاز به استفاده از ارز محلی دارد، بسیار مفید باشد.

استفاده از حساب بانکی ارزی همراه با برخی معایب نیز همراه است. در زیر، برخی از معایب احتمالی حساب بانکی ارزی را بررسی شده است:

هزینه‌های مربوط به تبدیل ارز: هنگامی که از حساب بانکی ارزی استفاده می شود و نیاز به تبدیل ارز وجود دارد، بانک ممکن است هزینه ‌هایی در قالب کارمزد خدمات بانکی یا نرخ تبدیل اعمال کند. این هزینه ‌ها ممکن است به طور مستقیم از موجودی حساب کسر شوند و به هزینه کلی معاملات اضافه شوند.

محدودیت ‌ها در نوع ارزهای قابل نگهداری: برخی از حساب ‌های ارزی ممکن است محدودیت ‌هایی در نوع ارزهایی که می ‌توان در آن‌ ها حساب داشت، اعمال کرد. برخی از بانک ‌ها ممکن است تنها ارز های مشخصی را پشتیبانی کنند و امکان نگهداری از ارزهای دیگر را ندهند.

نرخ بهره کمتر: حساب‌ های بانکی ارزی ممکن است نرخ بهره کمتری نسبت به حساب ‌های بانکی در ارز محلی داشته باشند. این مسئله می‌ تواند برای فرد معایبی در جذب سود و بهره‌ وری مالی به همراه داشته باشد.

سوالات متداول

۱- بالاترین میزان سود حساب ارزی متعلق به کدام بانک است؟ 

۲- آیا افتتاح حساب ارزی به صورت آنلاین امکان پذیر است؟ 

۳- آیا افتتاح حساب ارزی برای اتباع خارجی در ایران ممکن است؟