نحوه پرداخت هزینه قرارداد ملکی بین طرفین

هزینه قرارداد ملکی یکی از موضوعات چالش‌برانگیزی است که در هر معامله‌ای محل سوال واقع می‌شود و حتی گاهی معامله را برهم می‌زند. هزینه‌هایی از قبیل هزینه انتقال سند ملک و هزینه بنگاه و کمیسیون اجاره آپارتمان را چه کسی باید بپردازد؟

برای پاسخ به این سوال لازم است از تعرفه هزینه‌های دفاتر اسناد رسمی و آن‌چه قانون مشخص کرده است، مطلع شوید.
با اطلاع از تعرفه‌های ثابت و یکسان می‌توانید بدون دردسر معامله کنید و از هرگونه سوء استفاده و کلاهبرداری پیشگیری کنید.

هزینه انتقال سند ملک چقدر است؟

در معاملات ملکی معمولا مشاور املاک، واسطه میان خریدار و فروشنده است و مطابق قانون می‌تواند هزینه انتقال سند ملک را از خریدار و فروشنده اخذ کند.

اما چنین نیست که هر مشاور رقم دلخواه خود را اعلام کند و بدون ضابطه هزینه انتقال سند ملک را طلب کند؛ اتحادیه مشاوران املاک در سال ۹۶ کمیسیون خریدوفروش ملک را تعیین کرده است. تعرفه‌ اعلام‌شده شامل تمام معاملات مربوط به املاک اداری، مسکونی و تجاری می‌شود و برای همه این موارد یکسان است.

هزینه قرارداد ملکی شامل چه مواردی است؟

در هر معامله‌ای هزینه‌های رایجی وجود دارد که بدون پرداخت آن‌ها معامله انجام نمی‌شود. هزینه انتقال سند ملک صرف این مراحل می‌شود:

هزینه خلافی ساختمان، نوسازی و پسماند: این هزینه به شهرداری پرداخت می‌شود.
ثبت مبایعه‌نامه در سیستم سراسری: دفتر معاملات املاک ۵ درصد ارزش ملک را از طرفین معامله می‌گیرد.
هزینه دفترخانه برای تنظیم و ثبت سند: هزینه دفترخانه بر عهده خریدار و فروشنده است و بین آن‌ها تقسیم می‌شود. در دفترخانه‌های رسمی، سند زدن ۲۰۰ هزار تا ۲ میلیون تومان هزینه دربر دارد.
هزینه نقل و انتقال سند: اداره دارایی این هزینه را می‌گیرد.
هزینه نقل و انتقال سند را اداره دارایی می‌گیرد. در صورتی که ملک در اجاره کسی بوده باشد، مالیات بر اجاره هم از طرفین معامله گرفته می‌شود.

هزینه انتقال سند ملک بر عهده کیست؟

گاهی در بنگاه معاملات املاک بر سر این‌که چه کسی باید هزینه انتقال سند ملک را بپردازد، نزاعاتی درمی‌گیرد و تا حد برهم خوردن معامله پیش می‌رود. اما این مساله نیازی به درگیری ندارد. چرا که قبلا قانون تعرفه‌های ثابت و یکسانی را برای همه مشخص کرده است. طبق قانون و عرف معاملات املاک هزینه‌های مربوط به دارایی و استعلام و امثالهم بر عهده فروشنده است. اما هزینه ثبت سند در دفترخانه رسمی بین خریدار و فروشنده تقسیم می‌شود.

هزینه انتقال سند ملک بر چه مبنایی دریافت می‌شود؟

درصورتی‌که ارزش ملک تا ۵۰۰ میلیون تومان برآورد شود، بنگاه تقریبا ۰.۵ درصد ارزش ملک را مطالبه می‌کند؛ اما این هزینه را از یک طرف معامله نمی‌گیرد. بلکه نیم درصد را خریدار و نیم درصد را فروشنده می‌پردازد.

درصورتی‌که ارزش ملک بیش از ۵۰۰ میلیون تومان برآورد شود، هر یک از طرفین معامله ملزم به پرداخت ۰.۵ درصد سهم خود هستند. اما برای مازاد آن هم باید ۰.۲۵ به بنگاه بپردازند. علاوه بر این به این حق کمیسیون مالیات بر ارزش افزوده هم تعلق می‌گیرد و خریدار و فروشنده موظف به پرداخت آن هستند.

تعرفه هزینه‌های دفاتر اسناد رسمی

اداره کل ثبت اسناد و املاک استان تهران تعرفه هزینه‌های دفاتر اسناد رسمی را در اختیار همه قرار داده است تا از کلاهبرداری و سوء‌استفاده و نزاع‌ در بنگاه‌های املاک پیشگیری کند.

تعرفه هزینه‌های دفاتر اسناد رسمی حاضر، از وبسایت اداره ثبت اسناد و املاک برداشته شده است. جدول زیر مربوط به اسناد معاملات غیرمنقول و پیش‌فروش ساختمان طبق ارزش معاملاتی و سایر اسناد مالی است.

هزینه بنگاه چه مواردی را دربرمی‌گیرد؟

در قراردادهای ملکی که در بنگاه‌های معاملات املاک منعقد می‌شود، بنگاه یا مشاور املاک حق دارد بابت خدماتی که ارائه می‌کند، مبلغی را اخذ کند. غیر از دریافت هزینه‌هایی مانند حق کمیسیون اجاره و خرید، هر معامله ملکی بخش‌های جانبی دیگری نیز دارد که طرفین معامله باید آن هزینه‌ها را بپردازند. در این جدول بعضی سازمان ثبت اسناد و املاک تهران بعضی از هزینه‌های رایج معاملات را همراه تعرفه‌شان معین کرده است.

ناگفته نماند که هزینه بنگاه را معمولا طرفین قرارداد بین خود تقسیم می‌کنند.
در صورتی که بنگاه بیش از تعرفه‌های اعلام‌شده مبلغی را طلب کند، خریدار و فروشنده می‌توانند به اتحادیه بنگاه‌ها مراجعه کنند و شکایت خود را مطرح کنند. در این تحادیه به شکایات مربوط به حق کمیسیون اضافی و دریافت هرگونه هزینه اضافی رسیدگی می‌شود.

کمیسیون اجاره آپارتمان

بعضی این سوال برایشان مطرح می‌شود که آیا دادن کمیسیون اجاره آپارتمان قانونی است یا خیر. در پاسخ به این سوال باید گفت در قراردادهای اجاره که در بنگاه امضا می‌شوند، برای هر معامله هزینه بنگاه اخذ می‌شود. هزینه بنگاه در واقع حق کمیسیونی است که از عقد قرارداد گرفته می‌شود.

در یک حالت کلی کمیسیون اجاره آپارتمان به ازای یک چهارم مبلغ اجاره یک ماه حساب می‌شود. اگر ملکی که معامله می‌شود رهن کامل یا رهن و اجاره باشد، مشاور املاک برای محاسبه کمیسیون اجاره آپارتمان باید مبلغ رهن را به اجاره‌بها تبدیل کند و یک چهارم آن را از دو طرف معامله بگیرد. به مبلغی که مشاور املاک بابت کمیسیون اجاره آپارتمان می‌گیرد، ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده هم اضافه می‌شود.

کمیسیون اجاره آپارتمان را چه کسی می‌پردازد؟

این مبلغ را هم دو طرف قرارداد باید بپردازند. مثلا اگر یک ملک مبلغ رهن نباشد و اجاره آن دو میلیون و پانصد هزار تومان مشخص شود، کمیسیون اجاره آپارتمان آن ۶۲۵ هزار تومان می‌شود که یک چهارم مبلغ اجاره است. این عدد به علاوه ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده به ۶۸۱ هزار و ۲۵۰ تومان می‌رسد که خریدار و فروش آن را می‌پردازند.

اما اگر مشاور املاک در یافتن خانه و توافق بین طرفین نقشی نداشته باشد، میزان کمیسیون اجاره آپارتمان دیگر به روال قبل محاسبه نمی‌شود. در این صورت مشاور فقط هزینه بنگاه را دریافت می‌کند؛ یعنی خریدار و فروشنده ملزم هستند بهای نوشتن و ثبت قرارداد را بپردازند. در چنین شرایطی نیمی از حق کمیسیون اجاره آپارتمان تقریبا کاسته می‌شود.

نتیجه‌گیری

• هزینه قرارداد ملکی یک هزینه رایج است که دریافت آن کاملا قانونی است.
• برای دریافت هزینه قرارداد ملکی ضابطه‌های مشخصی وجود دارد و مشاوران نمی‌توانند بابت انتقال سند ملک مبلغ دلخواهشان را اخذ کنند.
• هزینه قرارداد ملکی شامل موارد مختلفی می‌شود؛ مانند هزینه انتقال سند ملک و هزینه بنگاه و کمیسیون اجاره آپارتمان و هزینه‌های خرد دیگر.
• تعرفه هزینه‌های دفاتر اسناد رسمی مشخص است و برای همه معاملات یکسان است.
• هزینه قرارداد ملکی را خریدار و فروشنده بین خود تقسیم می‌کنند.
• تعرفه هزینه‌های دفاتر اسناد رسمی را اداره ثبت اسناد و املاک هر شهر تعیین می‌کند.
• کمیسیون اجاره آپارتمان یک چهارم مبلغ اجاره است.
• ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده به مبلغ کمیسیون اجاره آپارتمان اضافه می‌شود.
• پرداخت کمیسیون اجاره آگارتمان بر عهده خریدار و فروشنده است.
• اتحادیه مشاوران املاک می‌گوید که تعرفه‌های اعلام‌شده برای همه موارد یکسان است.

منبع: کیلید